Zdiagnozowanie choroby nowotworowej u bliskiej osoby jest poważnym czynnikiem wywołującym ryzyko zaburzeń nastroju i psychicznych. Z każdym dniem poznajemy lepiej osoby, które są bardziej narażone na tego typu zaburzenia oraz etapy choroby, w których są one najbardziej widoczne. Dzięki temu możemy świadomie zapewniać członkom rodziny pacjenta onkologicznego odpowiednie wsparcie, zarówno ze strony najbliższych, jak i przyjaciół.
Choroby nowotworowe to poważna, przewlekła dolegliwość, która wywiera ogromny stres na zarówno pacjentów, jak i ich rodzinę. Wcześniejsze badania skupiały się głównie na pacjentach, jednakże obecnie udowodniono, że obecność nowotworu również wywołuje u opiekunów stres, lęk, depresję i inne wyczerpujące zaburzenia, takie jak problemy z zasypianiem, brak apetytu czy bezradność. Mimo że wyniki badań są różne, to poziom lęku doświadczanego przez członków rodziny może być porównywalny lub nawet wyższy w porównaniu do lęku pacjenta.
„Bliscy chorych uczestniczący w terapii porównują sytuację, w której się znaleźli, do maratonu, czyli biegu długodystansowego, do przebiegnięcia którego trzeba się bardzo solidnie i długo przygotowywać. Rodzinom towarzyszą bowiem bardzo silne emocje, wśród których najbardziej dominujący jest lęk” – czytamy w pracy opublikowanej w 2018 r. w czasopiśmie naukowym „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”.
Poradzenie sobie z chorobą bliskiej osoby i jednoczesne zapewnienie wsparcia emocjonalnego innym członkom rodziny, a także zaspokojenie obowiązków domowych może być trudnym wyzwaniem.
Utrzymanie zdrowego stylu życia w obliczu stresu, jaki wiąże się z opieką nad chorym bliskim i załatwianiem wszystkich domowych spraw może być trudne.
Zachowanie zdrowia w obliczu wyzwań, z jakimi wiąże się opieka nad chorym bliskim i wypełnianie wszystkich obowiązków domowych, może być niezwykle trudne.
„Opiekunom często trudno jest pogodzić te dodatkowe obowiązki z własnym życiem zawodowym. Zwiększa to ogólny poziom stresu, który z kolei może powodować trudności w miejscu pracy, w tym wycofanie lub nieobecność, zmniejszenie wydajności, a w rezultacie groźbę zwolnienia” – zwraca uwagę Piotr Rospęk z Uniwersytetu Śląskiego w artykule „Konsekwencje choroby nowotworowej w rodzinie” („Studia Pastoralne” 2020).
Wyniki wskazują, że małżonkowie ciężko chorych wykazują wyższy poziom depresji w porównaniu do małżonków osób zdrowych. Małżonkowie osób cierpiących na nowotwór byli bardziej narażeni na zaburzenia psychiczne. W porównaniu do małżonków osób zdrowych, wykazali oni o ok. 16% większe prawdopodobieństwo wystąpienia depresji.
Badanie to ukazuje, jak ważna jest opieka i wsparcie dla małżonków ciężko chorych, w szczególności w kontekście zapobiegania zaburzeniom psychicznym. Małżonkowie chorych na nowotwór są szczególnie narażeni na wystąpienie zaburzeń psychicznych, dlatego też ważne jest, aby osoby te otrzymywały odpowiednie wsparcie ze strony rodziny, znajomych, przyjaciół, lekarzy i innych specjalistów.
Według badań, małżonkowie osób chorych na nowotwór są narażeni na wyższy poziom depresji niż małżonkowie osób zdrowych. W tym kontekście ważne jest, aby osoby te otrzymały odpowiednią opiekę i wsparcie od bliskich, lekarzy, psychologów i innych specjalistów. Jest to niezwykle ważne dla zapobiegania wystąpienia zaburzeń psychicznych u małżonków ciężko chorych.
Badania wskazują, że małżonkowie chorujących na nowotwór wykazują 16% większe ryzyko zaburzeń psychicznych. Oznacza to, że odpowiedni poziom opieki i wsparcia jest niezwykle istotny, aby zapobiec wystąpieniu depresji i innych zaburzeń u bliskich osób chorujących na nowotwór.
Badanie to uświadamia nam, jak ważne jest wsparcie dla małżonków ciężko chorych, aby zapobiec zaburzeniom psychicznym. Osoby te powinny otrzymywać odpowiednią opiekę ze strony rodziny, znajomych, lekarzy oraz innych specjalistów.
Badania wykazały, że małżonkowie osób cierpiących na raka są narażeni na wyższe ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, lęk i zaburzenia związane ze stresem, a także nadużywania substancji w porównaniu z małżonkami osób bez raka. Wyniki te oparte są na 7-letnich obserwacjach.
„Wzrost ryzyka był szczególnie wysoki w pierwszym roku po rozpoznaniu raka i utrzymywał się przez cały okres obserwacji. Ponadto zaobserwowaliśmy, że wzrost ryzyka był bardziej widoczny wśród małżonków pacjentów, u których zdiagnozowano typ raka o złym rokowaniu np. raka płuca, przełyku, trzustki lub w zaawansowanym stadium oraz gdy pacjent zmarł w okresie obserwacji. Jest to prawdopodobnie związane z większym cierpieniem psychicznym doświadczanym po otrzymaniu diagnozy potencjalnie śmiertelnej choroby, większym obciążeniem związanym z opieką i większym prawdopodobieństwem utraty bliskiej osoby. Wreszcie, wzrost ryzyka był wyższy wśród małżonków w grupie narażonej z istniejącą wcześniej chorobą psychiczną w porównaniu z małżonkami narażonymi bez takiej podatności” – podają autorzy badania.
Podobne wyniki uzyskano w innych badaniach. Na przykład w badaniu przeprowadzonym w 2018 roku w Stanach Zjednoczonych dotyczącym opiekunów osób z chorobami przewlekłymi, aż 83,3 proc. badanych wykazywało objawy depresji. Wyniki te są zgodne z wynikami przedstawionymi wcześniej w innych badaniach.
Eksperci zgadzają się, że wcześniejsze badania wykazały, że opiekunowie pacjentów onkologicznych i chorujących na choroby przewlekłe często doświadczają objawów depresji.
W 2019 roku przeprowadzono kolejne badania, w których wzięło udział 200 opiekunów. Wyniki wskazały, że aż 74,5 proc. badanych miało skorelowane z depresją wyniki skali BDI. Co więcej, niemal połowa z nich miała nasilenie umiarkowane lub ciężkie objawy depresyjne.
Wyniki te potwierdzają wcześniejsze obserwacje, że opiekunowie pacjentów cierpiących na nowotwory złośliwe i choroby przewlekłe są narażeni na wyższe ryzyko depresji.
Ostatnie badania wykazały, że opiekunowie pacjentów onkologicznych i chorujących na choroby przewlekłe często doświadczają objawów depresji. W 2019 roku przeprowadzono badanie, w którym wzięło udział 200 opiekunów. Wyniki wskazały, że aż 74,5 proc. badanych miało skorelowane z depresją wyniki skali BDI. Co więcej, niemal połowa z nich miała nasilenie umiarkowane lub ciężkie objawy depresyjne.
Badania te ugruntowały wiedzę, że opiekunowie pacjentów z chorobami przewlekłymi i nowotworami złośliwymi są bardziej narażeni na depresję w porównaniu do populacji ogólnej.
Zgodnie z wynikami badań, istnieje wyraźny związek pomiędzy opiekowaniem się pacjentami onkologicznymi i chorobami przewlekłymi, a ryzykiem depresji. Dlatego ważne jest, aby opiekunowie zostali odpowiednio wspierani i świadczone im usługi, które mogą pomóc im w radzeniu sobie z objawami depresyjnymi.
Badanie opublikowane w „Psychooncology” w tym samym roku przeanalizowało 540 opiekunów pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową oraz 9282 osoby z populacji ogólnej. Statystyki wykazały, że opiekunowie mają 7-krotnie większe prawdopodobieństwo wystąpienia epizodu depresji, 3-krotnie większe ryzyko lęku uogólnionego oraz 2,5-krotnie częściej cierpią z powodu współwystępowania depresji i lęku uogólnionego w porównaniu do ogólnej populacji.
Opiekunowie pacjentów z nowotworami żyją w ciągłym napięciu, mając trudności z zasypianiem i płytkim snem. To z kolei wpływa na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. W celu poprawy jakości snu, opiekunowie powinni włączyć do swojego planu dnia zajęcia relaksujące, takie jak medytacja lub ćwiczenia fizyczne, a także stosować się do regularnego harmonogramu snu. Zalecane jest także unikanie kofeiny i napojów energetycznych, szczególnie wieczorem.
„Rzadko się mówi o tym, że problem bezsenności dotyczy nie tylko samych chorych, ale także ich opiekunów – ponad 70 proc. z nich również cierpi na bezsenność lub jakieś zaburzenia snu, bo są zestresowani, zbyt przemęczeni, czuwają albo muszą wstawać w nocy obsługiwać chorego lub dlatego, że ich podopieczny nie śpi” – potwierdza dr n. med. Marcin Janecki z Zakładu Medycyny i Opieki Paliatywnej Katedry Pielęgniarstwa Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach oraz Hospicjum Miłosierdzia Bożego w Gliwicach.
Pomoc opiekunom pacjentów znajdujących się w fazie paliatywnej jest konieczna, aby złagodzić ich stres i lęk. Do tego celu potrzebne są świadczenia medyczne i finansowe oraz wsparcie psychologiczne, które mogą zmniejszyć ich obciążenie. Wsparcie to obejmuje konsultacje zarządzania, udzielanie wsparcia, planowanie i koordynowanie działań. Ponadto, opiekunowie powinni być w stanie poradzić sobie z żałobą i stratą po śmierci bliskiej osoby.
Konieczne jest tworzenie środowiska opieki dla pacjentów paliatywnych, w którym opiekunowie będą w stanie otrzymać wsparcie i pomoc, których potrzebują. Ważne jest, aby wiedzieć, gdzie szukać wsparcia i jak sobie z nim poradzić. Najważniejsze jest, aby opiekunowie zrozumieli, że nie są sami i że nie muszą ponosić całego obciążenia sami.
Zapewnienie opiekunom pacjentów w fazie paliatywnej bezpiecznego i opiekuńczego środowiska, w którym mogą otrzymać wsparcie i pomoc, jest niezbędne, aby złagodzić ich stres i lęk. Możliwe jest również zapobieganie zmęczeniu i depresji poprzez udzielanie wsparcia psychologicznego, planowanie i koordynowanie działań oraz udzielanie porad zarządzania.
Nasza obecna wiedza wskazuje, że członkowie rodzin osób chorujących na nowotwór powinni zostać objęci opieką psychologiczną i psychiatryczną. Utrzymujące się przez dłuższy czas złe samopoczucie, takie jak smutek, anhedonia, zmęczenie, lęk lub bezsenność, należy traktować jako objawy zaburzeń psychicznych, które wymagają leczenia. Ponadto, wsparcie przyjaciół może okazać się niezwykle ważne w tak trudnych sytuacjach – od prostych czynności, takich jak wysłuchanie czy przytulenie, aż po pomoc w zapewnieniu należytej opieki medycznej.
Źródła:
- Artykuł „Obciążenie i depresja wśród opiekunów pacjentów z chorobą nowotworową u schyłku życia” opublikowany w Forum Pielęgniarstwa Onkologicznego (6/2004), dostępny pod adresem http://onf.ons.org/onf/31/6/burden-and-depression-among-caregivers-patients-cancer-end-life
- Badanie „Depresja wśród opiekunów pacjentów z chorobą nowotworową u schyłku życia – badanie wstępne” opublikowane w czasopiśmie naukowym PubMed Central (PMC) (1/2021), dostępne pod adresem https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9857700/
Źródło informacji: Serwis Zdrowie
Informacja pochodzi z serwisu: pap-mediaroom.pl
